کد مطلب:12811 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

آيا اولين قدم در اثبات تقوي و دينداري پرهيز از نگاه به نامحرم نيست ؟ آيا مي شود بين هرزه و نگاه پاك تمايز گذاشت ، آيا سفارشي در قرآن شده است راجع تمايز نگاه ؟

1- همانطور كه شما فرموديد تقوي ، اهميت فراوان دارد و علي عليه السلام آن را رئيس اخلاق ناميده اند و يقيناٌ يكي از مصاديق آن همان است كه شما اشاره فرموديد گرچه شايد نتوان گفت اولين قدم در اثبات تقوي است. در دو روايت از امير المؤمنين عليه السلام و روايتي از امام باقر عليه السلام چهارمين صفت و علامت متقين اعتدال در شهوت عنوان شده است و با توجه به اينكه تقديم و تأخير در كلام اهل بيت حكمت آميز است مي توان نتيجه گرفت كه اولين قدم چيزهاي ديگري مي تواند باشد اما در هر صورت آنچه شما فرموديد مهم و بجاست :

از جملة اين رويات ، روايت امام باقر عليه السلام است كه مي فرمايد : اهل تقوي شهوات و لذات خود را به پشت سر مي نهند و طاعت پروردگارشان را مقابل خويش قرار مي دهند . 2

امام عليعليه السلام نيز علامت اهل تقوي را در دو روايت از جمله ، راستگويي ، اداء امانت ، وفاي به عهد ، تواضع در رفتار و اعتدال در انجام امور معرفي مي فرمايند تا به اين عبارت مي رسند كه :

غضّوا ابصارهم عمّا حرّم الله عليهم يعني اهل تقوي كساني هستند كه چشمان خود را بر آنچه خداوند بر ايشان حرام كرده

است بسته اند و اگر تمايل به مطالعه در اين باره داشتيد مي توانيد به نهج البلاغه خطبه 193 مراجعه فرماييد كه در صفات متقين علامات فرواني اشاره شده است .

2- آنچه كه امير المؤمنين عليه السلام در اين عبارت شريف بيان كرده اند ، برداشتي است از آية شريفة قل للمؤمنين يغضّوا من ابصارهم و ... بگو به مردان مؤمن كه چشمها را فرو اندازند و دامنهاي خودشان را حفظ كنند اين براي آنها پاكتر و پاكيزه تراست و در آية بعد همين دستور را خطاب به زنان مطرح نموده است . 4 پس آنچه امير مؤمنان عليه السلام فرمود اين است كه چشمهاي خود را از آنچه خداوند بر آنها حرام كرده است ، فرو اندازند.

و اين يك دستور قرآني است كه براي زن و مرد يكساناست. آنچه كه شما نگاه هرزه ناميديد در اصطلاح ديني ربيه ناميده مي شود ، يعني به قصد شهواني انسان فكري بديا نگاهي نابجا داشته باشد و تمايز آن هم به همين نيّت و قصدي است كه فرد مذكور دارد.

شهيد مطهري رضوان الله تعالي در اين باره بيانيبسيار زيبا و روشنگر دارند. ايشان مي فرمايند : غضّ بصر يعني كم كردن نگاه و خيره شدن و مثالي مي زنند به اين شكل كه گاه شما مقابل آينه مي ايستيد و هدف شما از اين كار مرتب كردن لباس و سر و صورت خودتان است در اين حال به خود آينه توجهي نداريد واگر روي آينه لكّه ايكثيف باشد متوجه آن نمي شويد اما گاه مقابل آينه مي ايستيد و هدف شما نگاه كردن به خود آينه است و مي خواهيد لكّه هاي آن را تميز كنيد. اينجا متوجه غبار ، لكه و مثلاٌ شكستگي گوشة آينه مي شويد در نگاه به موجودات هم ، اين حالت وجود دارد . مطلق نگريستن به هر شيئي يا انساني ، گرچه مردي به مردي ، يا زني به زني يا حتي به تصويري باشد اگر به قصد نگريستن به آن شي ء يا فرد باشد و با نيت شهواني همراه شود ربيه و حرام است اما اگر به قصد نگريستن بدون اينكه قصد نگاه كردن به خصوصيات و جزئيات و زيبائيهاي او، با نيت شهواني بود ، اشكالي در آن نيست و مرتبة بعدي آن است كه كلاٌ نگاه را از او برگرداند و ننگرد . از اين موضوع كه بگذريم قرآن كريم بارها از انسان خواسته است به آيات الهي بنگرد و در آنها تفكر كند بنابر اين ، از اين نعمت الهي بايد استفاده نمود اما در جهت معاش و معاد نه شهوت .







منابع و مآخذ :

1- ميزان الحكمه ، ج 1 ، ص 618، حديث 22030

2- همان ص 638 ، حديث22142

3- همان ، حديث 22144 و 22146 كه اين يكي همان خطبه همام در نحج البلاغه است.

4- سورة نور ، آيه 30 و 31

5- آشنايي با قرآن 4 تفسير سورة نور ، ص 83 به بعد ، شهيد مطهري